ارزیابی خطرات سلامتی فلزات سنگین حاصل از آبیاری خاک‌های کشاورزی با فاضلاب شهری در جنوب سبزوار

Authors

  • سید علی مظهری دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
  • فائزه حقیقی مربی گروه میکروب شناسی، مرکز تحقیقات سلولی و مولکولی، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، سبزوار، ایران
Abstract:

اهداف: آبیاری خاک‌های کشاورزی با پساب‌های حاصل از ضایعات شهری موجب آلودگی خاک و ایجاد خطرات محیط‌زیستی می‌شود. فلزات سنگین یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های آب‌های زائد است که موجب بروز بیماری‌های گوناگون می‌شود. مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثر فاضلاب شهری بر ترکیب خاک‌های منطقة جنوب سبزوار، از خاک‌های سطحی آلوده و غیرآلوده، همچنین سبزی جعفری کشت‌شده روی این خاک‌ها نمونه‌برداری هدف‌مند انجام گرفت. میزان فلزات سنگین و عناصر کمیاب نمونه‌های کل خاک با روش طیف‌سنج جرمی پلاسمای زوج القایی (ICP-MS) تعیین شد. برای اندازه‌گیری میزان دسترسی زیستی فلزات سنگین از روش DTPA استفاده شد. غلظت فلزات سنگین در محلول استخراج‌شده به روش DTPA و میزان این عناصر در سبزیجات به روش FAAS تعیین شد. یافته‌ها: در خاک‌های غیرآلودة سبزوار عناصر نیکل و کروم به مقدار بیش‌ازحد استاندارد دیده شد که حاصل هوازدگی سنگ‌های مادر غنی از این عناصر است. در خاک‌های آلوده علاوه‌بر این دو عنصر، نقره (Ag)، کادمیم (Cd)، کبالت (Co) و روی (Zn) نیز در ترکیب کلی خاک پتانسیل خطر محیط‌زیستی را نشان داد. آنالیز DTPA مشخص ساخت که میزان دسترسی زیستی فلزات سنگین در خاک‌های غیرآلوده پایین است، اما در خاک‌های آلوده استخراج‌پذیری این عناصر بسیار است. تمرکز فلزات سنگین در سبزیجات کشت‌شده روی خاک‌های آلوده نیز چندین برابر خاک‌های غیرآلوده افزایش‌ داشت و میزان کروم در ‌دسترس به بالاتر از استانداردهای تعیین‌شده رسید. نتیجه‌گیری:داده‌های حاصل از این تحقیق نشان داد که آبیاری خاک‌های منطقة جنوب سبزوار با فاضلاب شهری طی سال‌های طولانی موجب تمرکز بسیاری از فلزات سنگین و عناصر دارای پتانسیل خطر محیط‌زیستی در این خاک‌ها شده است. ضریب HRI محاسبه‌شده برای نیکل موجود درسبزیجات کشت‌شده بر این خاک‌ها بالاست (>1) وخطرات سلامتی برای مصرف‌کنندگان به‌همراه دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تاثیر آبیاری با استفاده از فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین در خاک

به منظور بررسی تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین (آهن، منگنز، کروم، سرب و کادمیم)، لایه­های خاک دو توده دست کاشت کاج تهران ( Pinus eldarica Medw.) 1- آبیاری شده با فاضلاب شهری و 2- آبیاری شده با آب چاه، در حومه شهر تهران، مطالعه شد. در هر توده مورد مطالعه، پروفیل­های خاک حفر و نمونه­ها از عمق‌های 15-0، 30-15 و 60-30 سانتی­متری جمع‌آوری گردید. نمونه­های آب (فاضلاب شهری و آب چاه) در...

full text

ارزیابی خطرات بهداشتی ناشی از فلزات سنگین در خاک شهری (شهر بجنورد)

زمینه و هدف: فلزات سنگین به سبب ماهیت غیر قابل تجزیه و پایداری، در اندام های حیاتی بدن انسان انباشته می شوند و منجر به اختلال­های جدی در سلامت می­شوند. فلزات سنگین به علت تجزیه­ناپذیری، پایداری، انباشت در اندام­های زنده و آسیب به سلامت موجودات زنده باید مورد توجه قرار گیرند. پژوهش حاضر برای تعیین شدت آلودگی خاک به فلزات سنگین، تشخیص مکان های با سطوح بالای آلودگی و ارزیابی ریسک بهداشتی برای کودک...

full text

مطالعة تجمع فلزات سنگین در محصولات مختلف تحت تأثیر آبیاری با فاضلاب تصفیه‌شدة شهری کرمانشاه

در این تحقیق به بررسی تجمع فلزات سنگین شامل مس، آهن، روی، کادمیم و منگنز در اندام‌های مختلف (ریشه، اندام هوایی، میوه یا دانه) ذرت، جو، بامیه و جعفری در شرایط واقعی تحت آبیاری با دو تیمار فاضلاب تصفیه‌شدة شهری خروجی تصفیه‌خانة کرمانشاه (TWW) و آب چاه موجود در اراضی همان منطقه (WEW) در سه تکرار و قالب طرح کاملاً تصادفی کرت‌های خردشده برای هر محصول (در سال زراعی 1393) پرداخته شده است. نتایج تحلیل‌ه...

full text

بررسی تاثیر آبیاری با استفاده از فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین در خاک

به منظور بررسی تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین (آهن، منگنز، کروم، سرب و کادمیم)، لایه­های خاک دو توده دست کاشت کاج تهران ( pinus eldarica medw.) 1- آبیاری شده با فاضلاب شهری و 2- آبیاری شده با آب چاه، در حومه شهر تهران، مطالعه شد. در هر توده مورد مطالعه، پروفیل­های خاک حفر و نمونه­ها از عمق های 15-0، 30-15 و 60-30 سانتی­متری جمع آوری گردید. نمونه­های آب (فاضلاب شهری و آب چاه) در...

full text

ارزیابی خطرات بهداشتی ناشی از فلزات سنگین در خاک شهری (شهر بجنورد)

زمینه و هدف: فلزات سنگین به سبب ماهیت غیر قابل تجزیه و پایداری، در اندام های حیاتی بدن انسان انباشته می شوند و منجر به اختلال­های جدی در سلامت می­شوند. فلزات سنگین به علت تجزیه­ناپذیری، پایداری، انباشت در اندام­های زنده و آسیب به سلامت موجودات زنده باید مورد توجه قرار گیرند. پژوهش حاضر برای تعیین شدت آلودگی خاک به فلزات سنگین، تشخیص مکان های با سطوح بالای آلودگی و ارزیابی ریسک بهداشتی برای کودک...

full text

تثبیت فلزات سنگین در اراضی کشاورزی جنوب تهران

برای جلوگیری از ورود آلودگی ناشی از تجمع فلزات سنگین در خاک به داخل گیاهان و نیز آبهای زیر زمینی که می تواند خطرات جبران ناپذیری را ببار آورد روشهای متعددی در دنیا بررسی و مورد آزمایش قرار گرفته اند . از جمله این روشها که هنوز در ایران مورد آزمایش قرار نگرفته بررسی و عملکرد تثبیت فلزات سنگین توسط خاک رس در خاک های آلوده می باشد . خاک رس بدلیل خاصیت هیدراته شدن می تواند مواد الی را در ساختمان خ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 4

pages  281- 291

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023